ᲠᲩᲔᲕᲔᲑᲘ ᲪᲮᲔᲜᲘᲡ ᲛᲝᲕᲚᲘᲡᲗᲕᲘᲡ
ცხენის ფლობა ბევრისთვის ნანატრი ოცნებაა. ცხენები მშვენიერი კომპანიონები არიან და ძლიერ კავშირს ამყარებენ თავიანთ მომვლელებთან. ეს ცხოველი შესანიშნავ შესაძლებლობას იძლევა ვარჯიშისთვის, განურჩევლად იმისა, ცხენით ჯირითი გინდათ თუ უბრალოდ მასთან ერთად მიწაზე მუშაობა. ცხენი, ასევე, შეიძლება ოჯახური კავშირის საფუძველი იყოს და ოჯახის ახალგაზრდა წევრებს პასუხისმგებლობის შეგრძნება გამოუმუშავოს. აქ განხილულია რამდენიმე რჩევა ცხენების მოვლის შესახებ, რაც დაგეხმარებათ იმის გადაწყვეტაში, იყოლიოთ თუ არა ცხენი.
ᲪᲮᲔᲜᲘᲡ ᲢᲘᲞᲘ
ცხენის მრავალი განსხვავებული ტიპი არსებობს, რომელიც ბევრი აქტივობისა თუ დისციპლინისთვის გამოიყენება. ჯანსაღ ცხენს შეუძლია თავისი წონის 20% (მხედარი და აკაზმულობა) ატაროს, ამიტომ, თუ ცხენოსნობა გსურთ, მნიშვნელოვანია განიხილოთ ამ შინაური ცხოველის ზომა. ცხენის წარსული ვარჯიში და ამჟამინდელი შესაძლებლობები მის ფასზე ფართოდ ფიგურირებს. ნებისმიერი პერსპექტიული მფლობელისთვის მნიშვნელოვანია ცხენის უსაფრთხოებისა და გამოცდილების შეფასება, განსაკუთრებით, ახალბედა მყიდველისთვის.
ᲒᲐᲠᲔᲛᲝ
ცხენს ესაჭიროება ნამსხვრევებისგან გაწმენდილი ადგილი ვარჯიშისთვის, გადაფარული თავშესაფარი, სუფთა წყალზე წვდომა და კარგი ხარისხის ბალახი ან თივა. მაშინაც კი, თუ სახლს საკმარისად დიდი მიწა აქვს ცხენის შესანახად, მას დიდი შრომა სჭირდება, რომ ტერიტორია სუფთა იყოს და თქვენმა ცხენმა კარგად იკვებოს. თუ ცხენი სადგომში იმყოფება, იგი დღეში ერთხელ მაინც (სასურველია ორჯერ) უნდა გაიწმინდოს. ცხენებს შეუძლიათ ფეხზე დამდგარ მდგომარეობაში დაიძინონ, მაგრამ ღრმა ძილისთვის მათ დაწოლა სჭირდებათ. დასაძინებელი აღჭუვილობა, როგორიცაა ჩალა ან ნამსხვრევები, შთანთქავს შარდს და ძილისთვის კარგ ადგილს უზრუნველყოფს.
ცხენებს უყვართ სოციალიზაცია, მაგრამ მნიშვნელოვანია მათთვის ახალი ცხოველების ნელა და გონივრულად გაცნობა, რათა თავიდან აიცილოთ რაიმე დაზიანებები ან საფრთხე.
ᲙᲕᲔᲑᲐ
ცხენის კვების ძირითადი ნაწილი უხეში საკვებისგან შედგება და იგი წარმოადგენს საძოვრებს ან თივას. ცხენებს სხეულის წონის შესანარჩუნებლად ყოველდღიურად სჭირდებათ თივის საშუალოდ 1-2% თავიანთი წონისა. მცირე, ხშირმა კვებამ შეიძლება დაიცვას ისინი კუჭ-ნაწლავის გაღიზიანებისგან ან კოლიკისგან.
საძოვრების უმეტესობა მთელი წლის განმავლობაში არ უზრუნველყოფს საკმარის საკვებს ცხენის გამოსაკვებად, ამიტომ, როგორც წესი, საჭიროა მაღალი ხარისხის თივა. თუ ეს შესაძლებელია, საძოვრები უნდა შეფასდეს, რათა დარწმუნდეთ, რომ ისინი თავისუფალია ტოქსიკური მცენარეებისგან. ასევე, ზოგიერთ ცხენს აქვს ჭარბი წონა და შეიძლება მიდრეკილნი იყვნენ სხვადასხვა დაავადებისკენ, ამიტომ დიეტაზე კონსულტაციისთვის მიმართეთ თქვენს ვეტერინარს.
ყველა ცხენს, ასევე, უნდა ჰქონდეს წვდომა მინერალურ მარილსა და სუფთა წყალზე. ცხენი ყოველდღიურად 5-დან 10 გალონ წყალს სვამს, ხოლო თუ ცხელა ან ცხენი ვარჯიშობს, შეიძლება მეტიც დასჭირდეს. თუ მარტო თივა არ არის საკმარისი, ამ შემთხვევაში კალორიების დასამატებლად გამოიყენება მარცვლეული. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ გამოიყენოთ სპეციალურად ცხენებისთვის დამზადებული მარცვლეული, რადგან პირუტყვის საკვები შეიცავს დანამატებს, რომლებიც ტოქსიკურია და შესაძლოა სასიკვდილო იყოს ცხენისთვის.
ᲒᲠᲣᲛᲘᲜᲒᲘ
თქვენი ცხენის ყოველდღიური დავარცხნა და მისი ფეხების მოვლა კარგი ჯანმრთელობის შენარჩუნების მნიშვნელოვანი ნაწილია. ეს პროცესი, ასევე, ცხენს და მოვლელს კავშირის დამყარებაში ეხმარება. სპეციალური ხელსაწყოები ჯანსაღი ბეწვის შენარჩუნებაში დაგეხმარებათ. ჩლიქების ძირების კუთხეების გაწმენდა („ფეხის ამოღება“) კი აუცილებელია ცხენის ხმის შესანარჩუნებლად. ცხენის ჩლიქები ჩვენი ფრჩხილების ანალოგია და საჭიროა მათი ყოველ ექვს-რვა კვირაში ერთხელ მოჭრა.
ᲡᲢᲝᲛᲐᲢᲝᲚᲝᲒᲘᲣᲠᲘ ᲛᲝᲕᲚᲐ
ცხენები ჭამენ დაქუცმაცებულ ბალახს, თივას ან მარცვლეულს, შედეგად, მათ განუვითარდათ კბილები, რომლებიც მუდმივად იზრდება და იცვლის ფორმას მთელი ცხოვრების განმავლობაში. არათანაბარი ცვეთა იწვევს ძლიერ ტკივილებს, განსაკუთრებით, ძირითად კბილებზე. ეს გავლენას ახდენს ცხოველის ჭამის უნარზე და ამან შეიძლება თქვენი ცხენის სიცოცხლეც კი შეამციროს, ამიტომ ყველა ცხენს აუცილებლად უნდა შეუმოწმდეს კბილები ყოველწლიურად.
ᲞᲠᲔᲕᲔᲜᲪᲘᲣᲚᲘ ᲓᲐ ᲒᲐᲓᲐᲣᲓᲔᲑᲔᲚᲘ ᲓᲐᲮᲛᲐᲠᲔᲑᲐ
ცხენის ჯანმრთელობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ვეტერინარის ყოლა. ვაქცინაცია და პარაზიტების კონტროლი გაახანგრძლივებს თქვენი ცხენის სიცოცხლეს და შეამცირებს დაავადებების რისკს. თქვენი ვეტერინარი ასევე დაგეხმარებათ, თუ თქვენი ცხენი კოჭლდება ან განიცდის რაიმე ტრავმას, რომელიც სასწრაფო ყურადღებას საჭიროებს. ასევე, მნიშვნელოვანია გქონდეთ თქვენი ცხენის ტრანსპორტირების გეგმა გადაუდებელი შემთხვევებისთვის.
ᲐᲙᲐᲖᲛᲣᲚᲝᲑᲐ
აკაზმულობაში შედის ნებისმიერი ნივთი, რომელიც ხელს უწყობს ცხენის დისციპლინის შენარჩუნებას, მაგალითად, ლაგამი და უნაგირი. უნაგირები ერთმანეთისგან განსხვავდება და მისი მორგება ძალიან მნიშვნელოვანია თქვენი და თქვენი ცხენის კომფორტისთვის. ჯირითის შემდეგ აკაზმულობის ყველა მოწყობილობა უნდა გაიწმინდოს და რეგულარულად მოწესრიგდეს და შემოწმდეს დაზიანებაზე.
ᲒᲐᲬᲕᲠᲗᲜᲐ
ჯირითის გაკვეთილები და ვარჯიში თქვენი ცხენისთვის შეიძლება სასარგებლო იყოს. თქვენ შეგიძლიათ ამისათვის ტრენერი დაიქირაოთ. ცხენოსნობა სპორტია, ასე რომ, თქვენი ჯირითისა და ცხენის მუშაობის შესახებ გამოხმაურების მიღება შეიძლება მნიშვნელოვანი იყოს თქვენი დონის მიუხედავად.
მთლიანობაში, ცხენის შეძენის არჩევანის გაკეთებისას საკმაოდ ბევრი ასპექტი უნდა გაითვალისწინოთ. თუმცა, ცხენის ფლობა შეიძლება ერთ-ერთი ყველაზე მომგებიანი გადაწყვეტილება იყოს თქვენთვის და თქვენი ოჯახისთვის.
